W Europie, w tym w Polsce, dezinformacja stała się kluczowym problemem, który ma wpływ zarówno na społeczności, jak i jednostki. Badanie Eurobarometru pokazuje, że fałszywe lub wprowadzające w błąd informacje medialne stanowią poważny problem dla 45% obywateli UE. W obliczu tego rosnącego zagrożenia Unia Europejska musi zainwestować w wysokiej jakości dziennikarstwo i narzędzia do sprawdzania faktów, apeluje Robert Szustkowski – autor europejskiej inicjatywy rozszerzenia dyrektywy o prawie do bycia zapomnianym o podmioty medialne jako podmioty gromadzące dane. Stanowisko to jest poparte niedawnym orzeczeniem polskiego Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który potwierdził, że prawo do bycia zapomnianym, ustanowione przez RODO, jest autonomiczną podstawą prawną do żądania usunięcia danych z publikacji cyfrowych.
Skala problemu: społeczne zaniepokojenie fałszywymi treściami
Według badania Eurobarometru z 2022 r. jeden na trzech obywateli UE regularnie spotyka się z fałszywymi treściami. Na całym świecie 60% osób wyraża obawy dotyczące swojej zdolności do odróżniania prawdziwych i fałszywych informacji w Internecie. „W odpowiedzi na rosnące zagrożenie dezinformacją UE musi przyjąć środki prawne, aby lepiej chronić obywateli przed fałszywymi wiadomościami. Tylko jakościowe i odpowiedzialne dziennikarstwo może wypełnić lukę, którą obecnie zajmują nieodpowiedzialne platformy mediów społecznościowych” – podkreśla Robert Szustkowski.
Wykorzystanie dezinformacji do celów politycznych
Dezinformacja stała się narzędziem politycznym zdolnym do kształtowania opinii publicznej zarówno lokalnie, jak i globalnie. Jak wskazuje Gillian Tett, felietonistka Financial Times, liderzy powinni wspierać inicjatywy mające na celu zwalczanie dezinformacji online. Nie chodzi o tłumienie wolności słowa, ale raczej o „wprowadzenie zabezpieczeń przed nadużyciami aktywizmu i wspieranie sprawdzających fakty platform społecznościowych”.
Urzędnicy Komisji Europejskiej popierają inicjatywę Szustkowskiego
Robert Szustkowski — filantrop i aktywista społeczny — zaproponował inicjatywę, której celem jest przeciwdziałanie kryzysowi dezinformacji poprzez zmiany systemowe. Inicjatywa, poparta przez urzędników Komisji Europejskiej, ma na celu zwiększenie ochrony obywateli i poprawę zdolności UE do reagowania na dezinformację cyfrową. Zauważając luki w ochronie prywatności i reputacji, Szustkowski zainicjował dialog z Komisją Europejską na temat rozszerzenia prawa do bycia zapomnianym o media jako administratorów danych. Jego propozycja obejmuje utworzenie rejestru naruszeń praw osobistych i powołanie Rzecznika Praw Czytelnika, który będzie pomagał ofiarom fałszywych informacji, udostępniając ujednolicony formularz składania skarg.